دانشکده عمران، معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی سجاد، مشهد، ایران ، elham.lashkari@sadjad.ac.ir
چکیده: (1133 مشاهده)
عرصه همگانی شهری بهعنوان بستر مشترکی برای زندگی اجتماعی و فعالیتهای مردم جامعه تلقی میشود. بنابراین، رابطه مستقیمی با کیفیت زندگی اجتماعی، سلامت و پیوند اعضای جامعه دارند. این یک رابطه علت و معلولی نیست و میتوان ادعا نمود عرصه همگانی باقابلیت از شرایط اصلی برای غنای زندگی شهری است. بیتوجهی به این موضوع میتواند زمینههای تعارض در جامعه را فراهم کند. مسئله اصلی این پژوهش، بازشناسی مؤلفههای تأثیرگذار بر کیفیت عرصههای همگانی شهری با توجه به ویژگیهای جامعه ایرانی میباشد. ازآنجاکه ادراک کیفیت عرصههای همگانی منبعث از خواستههای شهروندان است و عرصههای همگانی موفق با حضور مردم شخصیت مییابند، این پژوهش به بررسی انتظارات شهروندان از عرصههای همگانی شهر مشهد مقدس پرداخته است. با توجه به ماهیت پیچیده کیفیت در عرصههای همگانی با استفاده از روش دادهبنیاد به کمک ۳۰ مصاحبه پدیدارشناسانه و کدگذاری آنها به شناسایی معیارهای مؤثر بر کیفیت عرصههای همگانی پرداخته است. روایی پژوهش با استفاده از ۳۰۰ پرسشنامه و تحلیل عامل اکتشافی تأیید شده است. بهمنظور اطمینان از تأثیر شرایط مداخلهگر بر ادراک کیفیت عرصههای همگانی از آزمون ناپارامتری کروسکال والیس استفادهشده است. با استناد به ۳۹۲ ارجاع در مصاحبههای پدیدارشناسانه و کدگذاری آنها، ۲۹ مفهوم و ۱۰ معیار مؤثر بر کیفیت عرصههای همگانی شناسایی شدند. در بررسی روایی معیارها و اشتراک آنها، معیار غنای بصری حذف و در نهایت ۹ معیار سرزندگی، همهشمولی، دسترسی، اجتماعپذیری، کارایی، امنیت، هویت، آزادی انتخاب و خوانایی در قالب سه عامل پاسخگویی به نیازهای کاربران، معنی محیط و ویژگیهای کالبدی محیط، معرفی شدند. ادارک کیفیت عرصه همگانی درنتیجه کنش بین محیط و کاربران آن حاصل میشود و تحت تأثیر سن و میزان آشنایی با محیط قرار دارد. بین معیارهای کیفیت رابطه معنیدار وجود دارد و چنانچه هماهنگی بین آنها ایجاد شود، رضایتمندی افزایش مییابد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1399/7/20 | پذیرش: 1399/10/10 | انتشار: 1400/3/1 | انتشار الکترونیک: 1400/3/1