مجموعه بازار تاریخی تبریز بزرگترین سازه سرپوشیده آجری جهان است که در فهرست آثار میراث جهانی سازمان یونسکو ثبت شده است. آتش‌سوزی‌های اتفاق افتاده در این مجموعه هم از نظر قدرت تخریب و هم از نظر فراوانی وقوع به عنوان یکی از اصلی‌ترین تهدیدهای این بازار شناخته می‌شود. آتش‌سوزی‌های رخ داده در بازار تبریز ناشی از عوامل متعددی است که ریشه در شرایط اجتماعی – اقتصادی حاکم بر بازار، مدیریت این مجموعه و همچنین کمیت و کیفیت مشاغل فعال در آن دارد. شرایط محیطی حاکم بر بازار تاریخی تبریز و آتش‌سوزی‌های ناشی از این عوامل ضرورت ارائه یک روش محلی برای مدیریت بحران آتش‌سوزی در این مجموعه را دوچندان کرده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر آتش‌سوزی مجموعه بازار تاریخی تبریز و مؤلفه‌های کلیدی مؤثر بر مدیریت بحران آتش‌سوزی این مجموعه است. یافته‌های پژوهش بر اساس گرداوری و تجزیه‌وتحلیل آمار آتش‌سوزی‌های اتفاق افتاده در بازه زمانی ۲۰۰۹ الی ۲۰۱۹ صورت گرفته است همچنین شناسایی مؤلفه‌های کلیدی بومی مؤثر بر مدیریت بحران آتش‌سوزی با استفاده از روش آینده‌پژوهی مبتنی بر نرم‌افزار میک مک بوده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که ۲۵ مؤلفه در ابعاد اقتصادی، کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، فنی و مدیریتی در وقوع آتش‌سوزی بازار تاریخی تبریز اثرگذار است. همچنین نتایج نشان داد که آتش‌سوزی در ایامی که مراسمات ملی- مذهبی برگزار می‌شود، زیاد بوده و همچنین بیشترین میزان آتش‌سوزی در مغازه‌های چرم‌سازی و فرش‌فروشی زیاد بوده است. همچنین بیشترین میزان آتش‌سوزی در ساعت ۲۲ الی ۳ صبح و در فصل زمستان بیشتر است. نتایج یافته‌ها نشان داد که از مجموع ۲۶ مؤلفه مؤثر بر مدیریت بحران آتش‌سوزی، ۱۰ مؤلفه به عنوان مؤلفه کلیدی مطرح بوده که اهم آن‌ها عبارت‌اند از استفاده از تجهیزات مدرن، کنترل تجهیزات برقی و استفاده از گشت‌های شبانه و نظارت بر فعالیت مشاغل مستعد آتش‌سوزی. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهادهای کاربردی با محوریت استفاده از تجهیزات مدرن و استفاده از نیروی‌ها گشتی ارائه گردید.
