ضرورت و اهمیت انرژی در ساختار و ثبات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور و پایانپذیری منابع فسیلی، مبنای توجهات خاص و عمده در چند سال گذشته به موضوع انرژی بوده است. راهآهن شهری به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد شهری، بر پایه حملونقل انبوه مسافر با مزایایی مانند: صرفهجوییهای اقتصادی در مصرف سوخت، جلوگیری از آلودگی هوا، نزدیک شدن به استانداردهای محیطی، ایجاد فرهنگ و نظم اجتماعی، اهمیت این بخش را افزایش داده و تداوم و توسعه بخش حملونقل ریلی را در کشور به دنبال داشته است. در این پژوهش، به بررسی بهینهسازی مصرف انرژی در حملونقل ریلی شهری و نیز ارائه راهکار در این زمینه پرداخته شده است. برای این منظور، ۱۶۰ نفر از کارشناسان مترو که با استقرار و اجرایی کردن سیستم مدیریت انرژی در شرکت بهرهبرداری متروی تهران، ارتباط مستقیمی داشتند، جامعه آماری در نظر گرفته شدند که با استفاده از جدول مورگان، ۱۱۳ نفر به عنوان نمونه به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها، از مطالعات کتابخانهای و میدانی، مصاحبه با کارشناسان مرتبط و از پرسشنامه محققساخته ۲۲ سؤالی استفاده شد. برای تحلیل دادهها، از نرمافزار SPSS و تحلیلعاملی اکتشافی و آزمون فریدمن استفاده شده است. به منظور شناسایی وضعیت موجود در زمینه مدیریت انرژی (براساس استاندارد ایزو ۵۰۰۰۱)، اقدامات کلی شرکت بهرهبرداری متروی تهران در شرایط فعلی (از جمله وضعیت دیماندهای قراردادی مصرف برق)، شناسایی گردید. همچنین با استفاده از تحلیل عاملی، ۱۱ عامل در زمینه بهینهسازی مصرف انرژی، شناسایی و رتبهبندی شدند که بیشترین رتبه مربوط به اطلاعرسانی مناسب و کمترین رتبه مربوط به تشویق طرحهای پیشنهادی است.
