به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، هزینه اقتصادی تصادفات رانندگی یکی از موضوعات مورد مطالعه و بررسی در اغلب کشورهاست. رشد روز افزون استفاده از خودروهای شخصی و افزایش سفرهای درون و برون شهری سبب شده است تا احتمال تصادفات رانندگی نیز تا حد چشمگیری رشد پیدا کند. این هزینهها از جوانب متعددی قابل بررسی است. مهمترین آسیب و هزینه اقتصادی ناشی از تصادفات مربوط به سرنشینان و همچنین آسیب رسیدن به خودرو است. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی WHO همه ساله بیش از یک میلیون و دویست هزار نفر در سوانح جاده ای کشته و بیش ا ز ۵۰ میلیون نفر مصدوم می شوند.مطالعات این سازمان نشان می دهد تا سال ۲۰۲۰ تصادفات جادهای به سومین علل مرگ و میر و معلولیت در جامعه بشری تبدیل میگردد.
در گزارشی که دپارتمان حمل و نقل ملی آمریکا منتشر کرده است در سال ۲۰۱۰ هزینه اقتصادی ناشی از تصادفات وسایل نقلیه موتوری در ایالات متحده برابر با ۱.۹ درصد از ۱۴.۹۶ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور بوده است.به طور کلی، تقریبا ۷۵ درصد از این هزینه ها از طریق مالیات، حق بیمه و ... پرداخت می شود.
مطالعه دیگری که توسط اداره ایمنی حمل و نقل عمومی آمریکا منتشر شده است نشان می دهد آسیب های اقتصادی و اجتماعی از تصادفات خودرو در یک سال بیش از ۸۷۱ میلیارد دلار بوده است. در این مطالعه، هزینههای اقتصادی تصادفات خودروها و کامیونها در سال ۲۰۱۰ مورد بررسی قرار گرفت، هنگامی که ۳۲،۹۹۹ نفر کشته شدند، ۳.۹ میلیون زخمی و ۲۴ میلیون وسیله نقلیه آسیب دیده است. این مرگ و میر و صدمات مشابه سالهای اخیر بود.از کل این هزینهها، ۲۷۷ میلیارد دلار به هزینههای اقتصادی مربوط می شود، تقریبا ۹۰۰ دلار برای هر فردی که در آن سال در ایالات متحده زندگی می کرده است. همچنین از دست دادن زندگی، درد و کاهش کیفیت زندگی ناشی از آسیب ها، ۵۹۴ میلیارد دلار هزینه اقتصادی در پیداشته است.
در کشور ما نیز آمار تصادفات بسیار بالاست. طبق گزارش رسمی سازمان پزشکی قانونی در سال ۹۵، ۳۳۳ هزار و ۶۶ مصدوم تصادف به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردهاند که این تعداد نسبت به سال گذشته ۶.۴ درصد افزایش یافته است. همچنین در سال ۹۵، ۱۵هزار و ۹۳۲ نفر در حوادث رانندگی کشته شدهاند که این تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۴ ، ۳.۹ درصد کاهش یافته است.۶۵.۴ درصد کشتههای تصادفات مربوط به جادههای برون شهری،۲۷.۳ درصد در راههای درون شهری ،۶.۹ درصد در جادههای خاکی و روستایی و محل تصادف ۰.۳ درصد موارد نامعلوم بوده است. بر اساس این گزارش در سال گذشته استانهای فارس با ۱۴۵۸ نفر، تهران با ۱۱۵۶ نفر و خراسان رضوی با ۱۱۳۳ نفر بیشترین و استانهای ایلام با ۱۲۶نفر، کهگیلویه و بویراحمد با ۱۶۸ نفر و اردبیل با ۱۹۶ نفر کمترین تعداد کشته های ناشی از حوادث رانندگی را داشتهاند.
اگرچه در ایران مطالعاتی در زمینه هزینه اقتصادی ترافیک انجام شده است اما نتایج و یافته های آنها چندان قطعی نیست. برخی کارشناسان معتقدند هزینه اقتصادی تصادفات قریب به ۷ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را شامل می شود. برای مثال در سال ۱۳۹۱ این هزینه به عدد ۵۰۰ هزار میلیارد ریال نزدیک شده است!
یک تحقیق نیز در این زمینه از سوی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی نیز صورت گرفته است. نتایج این برآورد تاکید دارد که هزینه های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی در کشور ما بالغ بر ۸ درصد تولید ناخالص داخلی است. هزینه مذکور برای سال ۹۰ معادل ۵۱۹ هزار میلیارد ریال است.
اگر بخواهیم همین ۸ درصد را برای سال ۹۵ با تولید ناخالص داخلی ۶۶۹۱.۱ هزار میلیارد ریال محاسبه کنیم این هزینه بیش از ۵۳۵ هزار میلیارد ریال خواهد بود.
کلیدواژه ها: اقتصاد ایران | سازمان دندانپزشکی | تولید ناخالص داخلی | هزینه های اقتصادی | سازمان بهداشت | تصادفات رانندگی | سفرهای شهری |