فصلنامه علمی اقتصاد و مدیریت شهری

امروزه استفاده از حمل‌و‌نقل عمومی، از موضوعاتی است که با جنبه‌های مختلفی از کیفیت زندگی، در ارتباط می‌باشد. با توجه به اقدامات صورت گرفته در کشور در راستای هدفمند کردن یارانه‌ها، لازم است تحقیقات بیشتری در زمینه بازاریابی حمل‌و‌نقل و شناخت انواع مسافران یا مشتریان این بازار صورت گیرد. به منظور توسعه راهکارهای افزایش میزان استفاده از حمل‌و‌نقل عمومی شهری، شناخت نیازهای آن‌ها اهمیت فراوانی پیدا می‌کند. بخش‌بندی مسافران، تصمیم‌گیرندگان را برای این شناخت و پاسخ دادن به آن، یاری می‌نماید. هدف این تحقیق، بخش‌بندی بازار با توجه به عوامل نگرشی است. جامعه آماری این تحقیق، ساکنین منطقه شش شهر تهران می‌باشد که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی، 391 نمونه به‌دست آمد و مورد تحلیل قرار گرفت. به منظور تحلیل داده‌ها، از تحلیل خوشه‌ای استفاده شد. از نتایج تحلیل ‌خوشه‌ای که بر‌اساس عوامل نگرشی انجام گردید، سه بخش بازار شناسایی شدند: بخش اول، اهمیت زیادی به بهره‌وری می‌دادند و بهره‌برداران نام‌گذاری شدند، بخش دوم، اهمیت زیادی برای راحتی و آسایش قائل بودند و راحت‌طلبان نام‌گذاری شدند و بخش سوم که زمان‌مداران خوانده شدند،‌ اهمیت فراوانی برای سرعت و زمان قائل بودند. همچنین رابطه متغیرهای جمعیت‌شناختی مختلف، با بخش‌ها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که متغیرهای سن، تحصیلات، تأهل و ترجیح در نوع استفاده از حمل‌و‌نقل، با خوشه‌ها مرتبط هستند.