فصلنامه علمی اقتصاد و مدیریت شهری

ابرپروژه‌ها، با هدف نوسازی و بهبود شرایط شهرها انجام می‎شوند. از جمله ابرپروژه‌هایی که در زمینه حمل‎ونقل به منظور حل معضل ترافیک در شهرهای بزرگ ایجاد می‎شوند، بزرگراه‌ها هستند. بزرگراه طبقاتی صدر در کلان‎شهر تهران نیز یکی از این ابرپروژه‌های شهری است که به منظور بهبود شرایط رفت‎وآمد وسایل نقلیه شخصی در کریدور شمال‎شرقی- شمال‎غربی شهر تهران، در سال 1392 بهره‎برداری شده است. تحقیق حاضر، تأثیر این ابرپروژه بر قیمت مسکن محلات مجاور آن را بررسی کرده است. پهنه‎های اطراف بزرگراه به‎ویژه جداره‎های نزدیکتر آن، از احداث پروژه متأثر هستند. از این رو برای سنجش این تأثیر، از شاخص قیمت مسکن و زمین -که جامع‎ترین شاخص دربردارنده کیفیت و کمیت تحولات یک بافت است- و نیز با بررسی تغییرات آن در فواصل مختلف از محور بزرگراه طبقاتی صدر، استفاده شده است. به نظر می‎رسد قیمت زمین و مسکن در فاصله نزدیک بزرگراه، رشد کمتری نسبت به حوزه تأثیر پروژه داشته است. صحت این فرضیه در قالب مطالعات میدانی تغییرات قیمت زمین و مسکن در حوزه نفوذ بزرگراه طبقاتی صدر، از طریق سنجش تغییرات شاخص قیمت زمین و مسکن بررسی شد. روش گردآوری داده‌ها در این پژوهش، میدانی و استفاده از داده‌های زمین مرجع و همچنین روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل همبستگی داده‌ها با مناطق فرادست است. مقایسه تأثیر احداث بزرگراه طبقاتی صدر بر ارزش املاک مسکونی مجاور، به سه دوره زمانی قبل، حین و بعد از احداث و به میزان فاصله آن از محور بزرگراه بستگی دارد؛ به‎طوری که در فاصله‌ 0 تا 60 متری، نرخ رشد قیمت، کمتر و در فاصله 60 تا 120 متری، نرخ رشد قیمت، بیشتر است. از فاصله 120 متری تا 1000 متری، تفاوت محسوسی در تغییرات قیمت املاک مسکونی نسبت به مناطق بالادست مشاهده نمی‌شود.