توسعه پایدار شهری جز از طریق تقویت مشارکت‌های مردمی به دست نخواهد آمد
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، دکتر حسین محمدپور زرندی، رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در نخستین کنفرانس بین‌المللی برنامه‌ریزی و توسعه شهری در سخنرانی با عنوان «مشارکت مردمی و تأثیر آن در جذب سرمایه‌گذاری؛ راهکاری برای توسعه پایدار شهری» در ابتدا با اشاره به رشد سریع شهرنشینی در جهان، به خصوص در کشورهای درحال توسعه و نقشی که شهرها در توسعه اقتصاد ملی بازی می‌کنند، گفت: به نظر من بدون انباشت سرمایه‌گذاری، رشد و توسعه واقعی امکان‌پذیر نخواهد بود؛ به‌گونه‌ای که بیشتر متفکران، دلیل توسعه‌نیافتگی بسیاری از کشورها را کمبود درآمد، پس‌انداز و در نتیجه سرمایه‌گذاری ناکافی می‌دانند.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری، یکی از اصولی‌ترین و کاربردی‌ترین راه‌ها در تدوین استراتژی ملی می‌باشد، گفت: این موضوع می‌تواند با دمیدن روح رقابت به کالبد اقتصاد شهری، به طرز چشمگیری در افزایش ارزش‌افزوده ملی، تأثیرگذار باشد و در نتیجه، بهره‌وری کلی ساختار اقتصادی را به شدت افزایش دهد و ضمن پوشش خلأ اقتصادی ناشی از کمبود سرمایه‌های لازم و همچنین جذب سرمایه‌های خارجی، نیاز بخش صنعت و تولید را به ارز، برطرف نماید و بستر لازم برای نفوذ به بازارهای جهانی را فراهم آورد.
رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با تأکید بر اینکه فقدان سرمایه، یکی از علل اصلی توسعه‌نیافتگی بسیاری از کشورها شناخته شده است، گفت: این مسأله علاوه‌بر آن‌که بیکاری گسترده را به دنبال دارد، موجب عقب‌ماندگی سطح تولید ملی می‌شود و در مرحله بعد، به فقر اقتصادی می‌انجامد، اما برای دستیابی به توسعه شهری و فائق آمدن بر مشکل کمبود سرمایه و توسعه‌نیافتگی، استفاده کشورهای در حال توسعه از سرمایه‌های انباشته شده در کشورهای توسعه‌یافته، راهگشا می‌باشد.
صاحب امتیاز فصلنامه علمی -پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری با تأکید بر اینکه راهکارهای متعددی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی وجود دارد، خاطرنشان کرد: مهم‌ترین مؤلفه اثرگذار در دستیابی به سرمایه‌گذاری خارجی در هر کشوری، اتخاذ سیاست خارجی مطلوب و دیپلماسی فعال می‌باشد تا زمینه‌ساز ثبات داخلی و کاهش نرخ ریسک سرمایه‌گذاری گردد؛ بنابراین، سیاست خارجی هر کشور، نوع ارتباطات آن در عرصه بین‌المللی، بهره‌گیری از فرصت‌های سیاسی و اقتصادی موجود، اثرات قابل ملاحظه‌ای بر پدیده جذب و میزان سرمایه‌گذاری خارجی دارد.
مدرس دانشگاه تهران با اشاره به اینکه در زمینه سرمایه‌گذاری داخلی نیز یکی از مهم‌ترین راهکارها، ارتقای مشارکت مردمی از طریق اعتمادسازی و فراهم کردن بسترها و سازوکارهای مورد نیاز می‌باشد، افزود: مشارکت مردمی؛ به معنای همکاری داوطلبانه شهروندان در برنامه‌ریزی جوامع می‌باشد که موجبات توسعه شهری را در تمامی ابعاد فراهم می‌آورد.
دکتر پورزرندی با بیان این که ورود مقوله مشارکت مردم در الگوها و روش‌های برنامه‌ریزی و شهرسازی در دوره اخیر، متأثر از تحولات دیدگاه‌های سیاسی درباره کارآمدی و نقش دولت‌ها و بخش عمومی در زندگی اجتماعی است؛ افزود: با طرح ایده‌‌ها و رهیافت‌هایی مانند توسعه انسانی و رهیافت انسان‌محور توسط سازمان یونسکو، لزوم مشارکت مردمی، بیش از پیش، مورد تأکید قرار گرفته است.
رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با تأکید بر این که از نظر بانک جهانی، مشارکت، فرایندی است که از طریق آن، بهره‌وران، کنترل خود را بر روند برنامه‌های توسعه، تصمیمات و منابعی که مرتبط با برنامه‌ریزی است، با هم تقسیم می‌کنند، ادامه داد: امروزه در برنامه‌ریزی شهری، مشارکت مردم یکی از نیازهای اساسی برنامه‌ریزی است.
وی با اشاره به اینکه در کشور ما موضوع مشارکت، جنبه قانونی دارد که از آن جمله می‌توان به بند 5 ماده 71 قانون شوراها و بند ح ماده 95 قانون برنامه چهارم توسعه اشاره کرد که دخیل کردن و مشارکت شهروندان و تشکیل انجمن‌های محلی در شهر را امری ضروری دانسته و بر لزوم توانمندسازی و مشارکت‌دهی و تشخیص نیاز توسط جوامع محلی، تأکید شده است، در این زمینه توضیح داد: مشارکت، یکی از اصول معرفی شده برای توسعه پایدار است و اساسی‌ترین خط‌مشی که در رسیدن به پایداری محیطی اتخاذ می‌شود، مشارکت افرادی است که از محیط، بهره می‌برند. بنابراین مفهوم طراحی مشارکتی، چه به عنوان عمل خلق فضای انسانی و تنظیم رابطه انسان و محیط فیزیکی و چه به عنوان محصول این فرایند، همواره با محیط پایدار درآمیخته و در یک چارچوب کلی، می‌توان از آن به معنای خلق محیط پایدار انسان‌ساخت، تعبیر کرد.
صاحب امتیاز فصلنامه علمی -پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری با تأکید بر اینکه در شرایطی که افزایش روزافزون جمعیت و انباشت تولیدات آلاینده‌ها را در کشورها شاهدیم، تنها راه رسیدن به آرمان جامعه سالم و توسعه پایدار را می‌توان استفاده از مشارکت‌های مردمی دانست، یادآور شد: در حقیقت، با حساس‌سازی مردم و افزایش ظرفیت و توانایی آن‌ها به وسیله درگیرشدن در تصمیم‌گیری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و اجراییات است که سطح رضایتمندی شهروندان، بالا می‌رود و آن‌ها را نسبت به شهر خود مسئول می‌نماید.
مدرس دانشگاه تهران در پایان با بیان اینکه شهرداری تهران به عنوان یک نهاد مردمی، طی چند سال اخیر در تلاش بوده است تا با توسعه مشارکت‌های مردمی، بیش از پیش، شهروندان را در مدیریت شهری دخیل کند، گفت: این دستگاه با استفاده از تجارب متخصصین و با یک دیدگاه مدیریتی پایین به بالا، به منظور اجرای یک نظام مشارکت‌محور در سطوح مختلف جامعه و عدالت‌محوری، سعی در بهبود کیفیت زندگی شهروندان از جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی دارد.
