نقش شوراهای اسلامی شهر در حکمروایی خوب شهری
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، امروزه، مدیریت شهری در جهان تحول اساسی یافته است. شهرها در مسیری حرکت می کنند که بتوانند رفاه و آسایش ساکنان خود را تأمین سازند. مدیریت شهری امروز جهان دارای تشکیلات وسیعی شده و مهمترین نقش را در موفقیت انواع برنامه ها و طرح های توسعه شهری و همچنین رفع نیاز جمعیت، جریان عبور و مرور در شهر، رفاه عمومی، مسکن، کاربری زمین، تفریح، فرهنگ، اقتصاد، تأسیسات و زیرساختها و امثال آن ها برعهده دارد.
از مهمترین نهادهای مدیریت شهری شوراها هستند. در واقع گذار از حکومت شهری به حکمروایی مطلوب شهری امروزه با نقش آفرینی شوراها معنا پیدا می کند. شوراها برگزیده اقشار مختلف هستند که باید بر رفاه مردم، رفع نیازمندی های آنان و گسترش زمینه های رشد و تعالی شهر بیندیشند. اعضای شورهای شهر به عنوان نمایندگان گروه های مختلف مردم و در جهت حفظ و ارتقای ارزش های شهر و مردم شهر در کنار یکدیگر می نشینند و ادارۀ امور شهرها را به پیش می برند. شورای شهر تجلی و نمود واقعی مشارکت مردم در اداره امور شهر است. مشارکت بر این عقیده بنیادین استوار است که همه افراد حق دارند در مورد اموری که مربوط به خودشان است، احساس مسئولیت نمایند، درباره آن فکر کنند، اندیشۀ خود را بدون احساس ترس بیان نمایند و بر تصمیم‌هایی که بر زندگی آنها اثر می‌گذارد، دخالت داشته باشند.
در کشور ما شورای اسلامی شهر چهار دوره را پشت سر گذاشته است و هم اکنون فرصت خوبی برای ارزیابی نقاط ضعف و قوت در همه ابعاد است. طی چهاردوره ای که عمر شورای اسلامی شهر می گذرد علی رغم تلاشهای شایان توجه این نهاد در حوزه قانونگذاری و نظارتی به نظر می رسد برخی ضعف های ساختاری و کارکردی در درون تشکیلات شورا وجود دارد که نیازمند رفع کردن است. ماهیت شورای شهر فقط انتخاب شهردار، تصویب و تفریغ بودجه شهرداری و یا وضع برخی قوانین و مقررات شهری نیست بلکه شورای شهر باید با ریل گذاری دقیق شهر را در مسیر صحیح توسعه قرار دهد این کار فقط از طریق وضع قوانین و مقررات صورت نمی گیرد بلکه نیازمند پیگیری و نظارت بر حسن اجراست. اگر در شهرهای کشور ما و بخصوص کلانشهر تهران مسائل و مشکلات شهری آن طور که باید حل نمی شوند و تداوم می یابند ایراد ممکن است از مصوبه یا قانون نباشد بلکه روند اجرای آن و سازوکار اجرای آن محل ایراد باشد. شورای شهر کنونی در حوزه مطالبه گری ضعف دارد. ضعف دیگر شورای کنونی عدم وجود چشم انداز واضح و روشن از آینده است. به عنوان مثال شورای شهر تهران باید بداند که تهران فعلی در کجا قرار دارد و قرار است در آینده چگونه شهری بشود و برای آن آینده مورد نظر برنامه اقدام ارائه دهد این عدم داشتن چشم انداز باعث می شود که شورای شهر به روزمرگی دچار شود و تحت تاثیر همین روزمرگی و بی توجهی است که حوادثی همچون پلاسکو رخ می دهد.
یکی دیگر از نقاط ضعف شورای شهر فعلی اینست که جوهره اصلی خود که همانا جلب و جذب مشارکت مردمی است را چندان جدی نگرفته است. اگرچه نهادهای مختلفی مانند سرای محلات، شورایاریها و ... وجود دارند اما این نهادها بیشتر به نهادی زیرمجموعه شهرداری ها شبیه هستند تا عضوی از بدنه شورای شهر. این نهادها آنطور که شایسته است مجرای انتقال توقعات و انتظارات و نظرات شهروندان به مدیریت شهری نیستند.
از دیگر مواردی که در مورد شوراهای اسلامی شهر کنونی باید بدان اشاره کرد نداشتن اولویت بندی دقیقی از مسائل شهری است. شوراها باید در برنامه های شهر، برای فقر و بیکاری، جرم شهری ، بی هویتی شهر، حقوق فردی و اجتماعی، اشتغال، درآمد، مسکن و آنچه که حیات شهر را با مشکل مواجه کرده است بیاندیشند و تصمیم سازی کنند. به نظر می رسد پرداختن به این مسائل باید اشتغال فکری شورای شهر پنجم باشد.
