سرمقاله

 | تاریخ ارسال: 1396/1/14 | 

اشتغال پایدار، کلید اقتصاد پایدار

دکتر حسین محمدپور زرندی*    AWT IMAGE

رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۹۰ سیاستهای کلی اشتغال را ابلاغ فرمودند و از آن سال تاکنون در قالب سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به نوعی بر موضوع اشتغال تاکید داشته اند اما امسال مشخصا کلیدواژه اشتغال را در شعار سال ۱۳۹۶ گنجانده اند و بر آن تاکید ویژه ای داشته اند حال باید ببینیم علت این همه تاکید چیست و چرا اشتغال جایگاهی چنین محوری در بیانات معظم له دارد.

اشتغال، یک واقعیت اجتماعی اقتصادی است اما جنبه اقتصادی آن بسیار مهمتر است بنابراین هر سیاستی که منطق اقتصادی اشتغال را نادیده بگیرد، شکست خورده محسوب می شود.

بیکاری یک گرفتاری جهانی است. در حالیکه نرخ رشد GDP جهانی در سال ۲۰۱۶، ۳.۱ درصد بوده است و نرخ رشد ۳.۴ درصدی برای سال ۲۰۱۷ پیش بینی می شود، نرخ بیکاری همچنان بالاست و در سال ۲۰۱۷ این رقم ۵.۸ درصد خواهد بود. پیش بینی می شود تا پایان سال جاری میلادی ۳.۴ میلیون نفر به جمعیت بیکاران جهان افزوده شده و در مجموع ۲۰۱ میلیون بیکار در جهان وجود داشته باشد.

این افزایش بیکاری در اقتصادهای نوظهور در نتیجه رکودهای عمیق سال ۲۰۱۶ به مراتب شدیدتر خواهد بود. به عنوان مثال برزیل بیکاری ۸.۴ درصد را در سال ۲۰۱۷ تجربه خواهد کرد. در مقابل کشورهای توسعه یافته نرخ بیکاری در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال قبل کاهش خواهد یافت.

علاوه بر بیکاری جهانی، موضوع مشاغل آسیب پذیر یا شکننده نیز بسیار مهم است. هم اکنون ۱.۴ میلیارد شغل آسیب پذیر در جهان وجود دارد که دسترسی اندک به خدمات حمایتی دارند و یا سطح دستمزد بسیار پایینی دارند. در کشورهای در حال توسعه از هر ۵ نفر شاغل ۴ نفر در شرایط آسیب پذیری شغلی به سر می برند در جنوب آسیا و منطقه آفریقا نیمی از کارگران با درآمد کمتر از ۳ دلار در روز کار می کنند. در کنار این موضوع باید به مسئله نابرابری و شکاف بین گروه های سنی در اشتغال و همچنین نابرابری بین اشتغال مردان و زنان نیز اشاره کرد. در کشورهای در حال توسعه بیکاری جوانان فرصتهای اقتصادی را یکی پس از دیگری هدر می دهد و به بی ثباتی اجتماعی می انجامد به عنوان مثال در آفریقا بیکاری جوانان ۲۶ درصد در خاورمیانه ۲۴ درصد و در کشورهای مشترک المنافع ۲۲ درصد است.

در کشور ما نیز معضل بیکاری بخصوص بیکاری جوانان همچنان مسئله ای اساسی است. نرخ بیکاری حدود۱۲.۵ درصد است که طبق اطلاعات طرح آمارگیری نیروی کار کشور در سال ۱۳۹۵ این نرخ در بین جوانان ۲۰ تا ۲۴ ساله بیش از ۳۱ درصد است. از طرفی دیگر تناسب چندانی هم بین بخشهای مختلف اقتصادی دیده نمی شود بطوریکه اشتغال در کشور در سال ۱۳۹۵ در بخش خدمات ۵۰.۶ درصد، در بخش صنعت ۳۲.۱ درصد و در بخش کشاورزی ۱۷.۳ درصد بوده است. این در حالیست که در کشورهای توسعه یافته این نسبت ها بگونه دیگری است و اشتغال در بخش صنعت بسیار بالاتر است. با این تفاسیر به نظر می رسد موضوع اشتغال در کشور راهکاری اساسی را می طلبد و سیاستهای کوتاه مدت و مقطعی تغییر چندانی را ایجاد نمی کند .

علاوه بر نرخ بالای بیکاری، پایین بودن نرخ بهره وری نیروی کار نیز مشکلی اساسی است. بالابردن دستمزدها از طریق افزایش بهره وری محقق می شود حمایت از اشتغال بدون افزایش بهره وری و کارایی نیروی کار سیاستی ناکارآمد تلقی می شود. بهره وری موتور محرکه اقتصاد است به قول پل کراگمن اقتصاددان برنده نوبل، بهره وری همه چیز نیست اما در بلندمدت تقریبا همه چیز به آن مربوط می شود. بهره وری یعنی کار هوشمندانه تر بجای کار سخت تر و بنابراین ضمن توجه به موضوع اشتغال، بهره وری نیروی کار باید در کشور ما بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

*رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران


کلیدواژه ها: سیاست‌های کلی اشتغال | اجتماع | اشتغال پایدار | اقتصاد مقاومتی | اقدام و عمل | تولید و اشتغال | انجمن علمی | اقتصاد شهری | دکتر محمدپور زرندی | نرخ رشد GDP |



CAPTCHA
دفعات مشاهده: 2087 بار   |   دفعات چاپ: 402 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 0 بار   |   0 نظر


این فصل نامه دارای درجه علمی - پژوهشی مصوب به شماره مجوز ۳/۵۷۸۸۱۰  از وزارت علوم ،تحقیقات فناوری است .
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه علمی اقتصاد و مدیریت شهری می باشد.

استفاده از مطالب ارایه شده در این پایگاه با ذکر منبع آزاد می باشد.