آسیب های پیش‌روی توسعه شهری/ضرورت اجرایی‌سازی سند آمایش سرزمین جهت هماهنگی توسعه شهری
دکتر حسین محمدپورزرندی رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در نشستی با اشاره به تهدیداتی که امروز توسعه شهری را تحت تأثیر قرار داده است، گفت: واقعیت اینست که رشد و توسعه نظام شهری در کشور ما چندان موزون و هماهنگ نبوده و شبکه شهری نامتعادل است و بر مبنای نظریات سلسله مراتب شهری ما با یک سیستم شهری بزرگ سر مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه بین اندازه و جمعیت شهرهای کشور هماهنگی و هارمونی وجود ندارد و تهران به عنوان مرکز سیاسی کشور بیشترین قدرت اقتصادی و قطب جمعیتی کشور نیز هست، ادامه داد: اما دومین شهر کشور که مشهد است تنها یک چهارم تهران جمعیت دارد و بین کلانشهرهای کشور و شهرهای متوسط و کوچک اندام نیز فاصله زیادی وجود دارد.
صاحب امتیاز فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری با بیان اینکه برای رهایی از این آسیب باید سند کلی آمایش سرزمین در جهت هماهنگ کردن توسعه شهرها اجرایی شود، افزود: این نگاه آمایشی در مقیاس کلان در اصول کلی پیشنهادی برنامه ششم توسعه اجتماعی اقتصادی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری نیز مورد تاکید قرار گرفته است.
مدرس دانشگاه تهران با اشاره به اینکه از جمله آسیب‌های پیش روی کلانشهرها رشد روزافزون جمعیت آنهاست که به عنوان قطب‌های جاذب جمعیت، هر ساله مهاجران زیادی را به سوی خود می کشند و باعث خالی از سکنه شدن روستاهای زیادی می شوند، گفت: مهاجرت بی رویه مازاد اقتصادی روستاها و شهرهای کوچک را به سوی شهرها کشیده و در نتیجه باعث عقب ماندگی این مناطق می شود و در مقصد نیز این مهاجران با انبوهی از مشکلات اجتماعی اقتصادی و فرهنگی رو به رو هستند که در قالب فقر شهری و اسکان غیر رسمی حیات پایدار شهرها را تهدید می کند.
پورزرندی با تاکید بر اینکه گسترش بی رویه و سریع، تراکم و تمرکز بیش از حد جمعیت در شهرهای بزرگ سبب گردیده است که این شهرها قادر به تداوم حیات سالم شهری نبوده،خاطرنشان نمود: از جمله آسیب هایی که توسعه کنونی کلانشهرها در کشور متوجه محیط زیست می کند بحث ردپای اکولوژیکی یا ecological footprint است. در حقیقت تحلیل جاپای اکولوژیکی ابزاری است که به بیان تاثیرات جاپا می پردازد وسیله سنجش و محاسبه ای است که میزان مصرف منابع و نیازهای جذب مواد زائد جمعیت و فعالیت های اقتصادی را بر حسب مساحت زمینهای بارور و مولد برآورد می کند.
رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با بیان اینکه در تهران هم اکنون جاپای اکولوژیکی نزدیک 4 هکتار است، توضیح داد: یعنی هر فرد تهرانی برای برطرف نمودن تقاضای مصرفی خود حدود 4 هکتار زمین استفاده می کند این مقدار یعنی فضایی حدود 390 برابر مساحت کنونی تهران می باشد و ابعاد معضل را بخوبی نشان می دهد.
